خانطلا دات کام، معرفی پیشگامان پژوهش در شناخت پهنه بهمئی در دوران قاجار و پس از آن که توانستند به درون مناطق مختلف بهمئی راه یابند:
۱-هنری لایارد
بهمئی ها یکی از بزرگترین ایلات کهگیلویه می باشند.
۲-بارون دوبد
در سالهای ۱۸۴۰-۱۸۴۱/ ۱۲۵۶-۱۲۵۷ در ایران بود. اون از طریق جنوب غربی بهمئی از راه بهبهان به تشان و از راه امام زاده بابااحمد به طرف تنگ ساولک(سروک)بهمئی جنوبی (بهمئی احمدی) می رود تا آثار باستانی تنگ را مشاهده نماید.
۳-حاج میرزا حسن حسینی فسائی:
پس از لایارد انگلیسی و بارون دوبد روسی که همزمان ماموریت هایی را در منطقه ی خوزستان انجام می دادند، اصیل ترین اطلاعات پهنه ی بهمئی و شناخت عشایر بهمئی را حاج میرزا حسن فسایی در تاریخ فارسنامه ناصری به دست میدهد.
۴-دکتر بهمن کریمی:
حدود چهل سال پس از چاپ و انتشار تاریخ فارسنامه ناصری دکتر بهمن کریمی در سوم آذرماه ۱۳۱۴ شمسی از بهبهان به دهدشت و با همراهی محمد حسین خان بهمئی از دهدشت برای مشاهده آثار باستانی تنگ ساولک(سروک) حرکت کردند.
۵-محمود باور:
در کتاب کوه گیلویه و ایلات آن، در قسمت مربوط ایل بهمئی را به دو بخش احمدی و مهمدی تقسیم کرد و در تقسیمات طایفه ای بهمئی ها را به سه قسمت:
۱-مُهمدی
۲-احمدی
۳-علاءالدینی
تقسیم نموده است و برای هر قسمت شجرنامه ی مستقلی از خوانین آنها تهیه و نام تیره های هر سه قسمت را به همراه نام کلانتر ذکر نموده.
۶-منوچهر ضرابی:
ششمین پژوهشگری که در سال ۱۳۴۰ شمسی اطلاعاتی از درون کهگیلویه به ویژه از بویراحمدی ها و بهمئی ها به دست می دهد، که بهمئی را از لحاظ تقسیمات ایلی(بهمئی احمدی ، بهمئی مهمدی ، بهمئی علاءالدینی ، نام رده ها ، سردسیر و گرمسیر ، و رویدادهای درون ایلی را بیان می دارد.
۷-علی بلوکباشی:
بلوکباشی در مهرماه ۱۳۴۴ درباره شناخت اجتماعی و اقتصادی بهمئی ها در پانزده صفحه منتشر نمود` که در صفحات مختلف متن، یک نقشه ی مقدماتی کروکی مانند، بیست تصویر محلی و دو شجره ی ایلی با ارزش به دست می دهد.
۸-احمد اقتداری:
پژوهش در شناخت خوزستان و کهگیلویه و بویراحمد.
۹-دکتر نادر افشار نادری:
کارهای پژوهشی در سرزمین بهمئی منطقه ی لیکک ، قلعه نجف ، مال ملا گُنگه.
10-ادوارد ویلیام چالز نوئل
گزارشی از تحولات کهگیلویه و بختیاری(سفرنامه بهمئی) در جنگ جهانی اول.
#مجتبی #بدرقه خانطلا دات کام #قوملر #ایلات بهمئی #ولاتبهمئی